Problemen:
In de piramide van Dilts heeft je identiteit een duw gekregen. Dit op een moment in je leven dat de identiteit tot maturiteit komt. Door incongruentie in identiteit ontstaan ook incongruenties in de volgende lagen van de piramide. Je overtuiging en waarden worden vervormd, je vermogen wordt aangetast en je gedrag in je studeersituatie vertoont vreemde sprongen. Hier som ik enkele van die sprongen op.
1. Concentratieprobleem
Doorgaans worstel je als jong volwassene met emotionele conflicten. Doordat je continu met je studies aan de slag bent, is de kans groot dat er een sterke verwevenheid ontstaat tussen de emotionele conflicten en de conflicten specifiek verbonden met je studie. Je emoties nemen steeds meer de overhand. En jij schuift de schuld af op je studies.
Meer nog, je creëert faalangst door je prestatiegebondenheid bij beoordelingssituaties. Deze prestatiegebondenheid is de impuls die je ouders je meegeven bij aanvang (en al lang daarvoor) van je studies.
Je denkpatroon voldoet aan regels die voor andere jonge volwassenen niet gelden. Zo denk je aan datgene wat je niet wilt laten gebeuren en stel jeje voor dat (?het?) nu plaatsvindt. De focus ligt op het hoogtepunt van de ellende. Gevolgen kunnen niet uitblijven. Je gaat obsessief studeren, je vertoont concentratieproblemen, je blinkt uit in het perfectionistisch studeren, je doet aan zelfoverschatting en tracht continu je examens uit te stellen. Dit alles resulteert in serieuze afstudeerproblemen.
Studietrajecten van 8 jaar en meer zijn niet abnormaal. Je hebt immers de capaciteiten om te slagen en een heel sterk karakter om deze processie van Echternach vol te houden.
2. Keuzeprobleem
"Kiezen wat je werkelijk wilt, willen wat je kiest", denk daar eens over na. De keuzes worden ingegeven door je ouders. Je weet het niet meer. Telkens je kiest, blijkt een andere keuze een waardig alternatief. Zodra je hierop ingaat, doemt weer een ander aanlokkelijk alternatief op. Dit komt omdat je zelf geen keuze kan maken. Het is vanuit een ideaal beeld dat je denkt te weten wat je moet doen. Vermits dit niet in congruentie is met je eigen identiteit, blijft de twijfel toeslaan.
3. Uitstelgedrag
Dit is het gevolg van een zwaar negatief zelfbeeld. Je zit volledig in de tunnel. Je ouders hebben een ideale zelf voor je gecreëerd en jij voldoet hoegenaamd niet aan dat beeld. Je zit in je gedramatiseerde zelf. Hier is het turen naar het einde van die lange, donkere en hol klinkende tunnel. In plaats van te ageren, laat je de dingen maar hun beloop gaan. Je stelt alles uit tot op het laatste moment. Meestal is dit te laat.
4. Narcist
Reageer vanuit een ideaal beeld. Daardoor trek je elke handeling in twijfel. Doe dit lang genoeg en ondervindt hoe je steeds meer vragen hebt over je handelingen. Altijd opnieuw ben je bezig met jezelf in twijfel te trekken. Hierdoor heb je heel veel tijd nodig om met jezelf aan de slag te gaan. Je hoort je interne dialoog telkens opnieuw je tegenspreken. Het blijft maar malen in je hoofd en het licht is veraf.
Bottomline, je bent met jezelf bezig. Je omgeving laat je koud omdat je er gewoon geen tijd voor hebt en omdat ze mogelijk kritiek op je leveren. Alsof je nog niet genoeg zelfkritiek te verwerken hebt. Daarom is narcisme een logisch gevolg van het 'drama van het begaafde kind'.
Op het eerste gezicht heeft een narcist een zeer sterk gevoel van eigenwaarde en straalt een narcist zelfvertrouwen uit. Het tegendeel is echter waar. Hij heeft, meestal onderbewust, weinig zelfwaarde en hij compenseert dit door zich als een betere of belangrijkere persoon dan anderen te gedragen. Hij beschermt zich door een pantser te ontwikkelen dat hem beschermt tegen kritiek van buitenaf. Een narcist heeft niet veel aandacht voor de mening of het gevoel van anderen en kan zelfs een onderontwikkeld inlevingsvermogen hebben.
Het leven met een narcist is meestal zwaar en heeft een diepe impact op de omstaanders. Zoals een junk heroïne nodig heeft, is de narcist altijd op zoek naar aandacht. Die aandacht houdt zijn broze zelfbeeld in stand en is van levensbelang voor de narcist. Om die aandacht te krijgen gebruikt de narcist de mensen die het dichtst bij zich staan zoals de familie en vrienden.
Mogelijke bijverschijnselen:
Deze bijverschijnselen doen zich vooral voor in het latere leven. Na de studies of studie ervaring zonder diploma, ga je werk zoeken. Pas na jaren werken is de kans groot dat je één van de volgende klinisch erkende ziektebeelden ontwikkelt:
1. Depressie doordat je blijvend actief je onderliggende gevoelens onderdrukt
2. burn out doordat je te prestatiegericht jezelf blijft opbranden
3. Negatief zelfbeeld als bijproduct van onderliggende identiteitsproblemen
4. Verslaving omdat de eigen beleving slecht ontwikkeld is en je deze armoede wil compenseren.
Oplossing:
De oplossing is in theorie eenvoudig. In praktijk kan het er iets heviger aan toe gaan. Nochtans dien je enkel je eigen identiteit te ontdekken en te ontplooien.
Geef jezelf de ruimte om dit te doen en start dit veranderingsproces zo snel mogelijk. Stap per stap dien je inzicht te verkrijgen in de functie van het probleem. Ervaar je emoties en achterhaal de pijnlijke ervaringen en verdrongen emoties. Eens op dit pad open je de weg naar jezelf en ga je genieten van het leven.
Ook bij het studeren is dit de eenvoudigste weg om in je studie te slagen. In het eerste dagdeel heb je al ervaren hoe je vooruit denkt, voor jezelf een studiekeuze maakt en hoe je eraan terugdenkt tot op de dag van vandaag. Doe deze oefening opnieuw met jouw inzichten.
Falen kan niet, je zult jezelf feedback geven. Als blijkt dat je met je keuze niet uit de startblokken schiet, tegen een muur staat, geef jezelf dan de ruimte om opnieuw te kiezen. Blijf trouw aan jezelf en laat niemand je zeggen wat goed voor je is in deze keuze. Doe waar je plezier aan beleeft en blijf vooral jezelf.
Dan ontdek je de TAO van het studeren. Dan beleef je plezier aan je studies. Beantwoord eerst de zingevingvragen zoals de zin van het bestaan en de zin van normen en waarden. Ik ben ervan overtuigd dat je het meeste oplost door het verwerken van je emoties. De verstarring zal verdwijnen.