Meditatie
In de reeks ontspanningsstrategieën ken ik heel wat methoden, ik gebruikte ze zelf terwijl ik studeerde. Trouwens nu gebruik ik ze nog steeds:
diep ademhalen
progressieve spierrelaxatie
visualisatietherapie
meditatie
oplettendheid
aromatherapie
hydrotherapie
muziektherapie
autogene therapie of training
biofeedback
Het maakt niet uit welke methode je jezelf meester maakt. Weet dat het handig is om ontspannen te kunnen studeren. In één van de latere dagdelen zal ik ingaan op stress en faalangst. Ontspannigsstrategieën helpen je inzien dat rustiger soms sneller en effectiever is, klinkt logisch, toch.
Deze ochtend ben je begonnen met een meditatieoefening. Voor velen is dit een 'bridge to far'. Maar bedenk dat je je in goed gezelschap bevindt door te mediteren. Mahatma Gandhi is maar één van de bekende mensen die dagelijks mediteerde. Er zijn er nog: Napoleon, Winston Churchill, Franklin Rosevelt, Pablo Picasso, Leonardo Da Vinci, God.
Vooral meditatie als basis voor ... wil ik hier behandelen. In latere oefeningen gaan we meditatie gebruiken als begin om een fotografisch geheugen te creëren en om visualisatie te ondersteunen. Klinkt misschien al iets beter, niet?
Basis
Zonder in te gaan op alle mogelijke vormen van meditatie (zen), wil ik toch even het toppic aanraken en u een tipje van de sluier oplichten. Soms is het beter om de oefeningen te doen dan alles te aanhoren. Het is aan jou om je verder te verdiepen als je meer wil weten (wikipedia is een goede plaats om een duidelijk kader over meditatie te krijgen).
Zen beklemtoont dat alle wezens de geaardheid van boeddha bezitten. Om deze geaardheid naar boven te brengen en jezelf te verwezenlijken, mediteer je de ademhaling en de geest.
Er zijn twee tradities: Soto Zen waarbij je het zitten beoefent om aldus kalm te vertoeven en bijzonder inzicht in de werking en aard van de geest te verkrijgen en Rinzai Zen waarbij je werkt met koans, uitspraken die voor het gewone intellect en de gewone emoties niet te vatten zijn. Begrip hiervan bevrijdt de geest van gewone opvattingen.
Hoe klinkt het klappen van één hand?
Maakt een boom die om valt in een bos geluid als er niemand in de buurt is?
Door na te denken op over deze koans terwijl je aan het mediteren bent, verkrijg je een dieper inzicht in de werkelijke aard van de dingen.
Om beter te studeren ga je in deze cursus de koans niet gebruiken. We houden het bij Soto Zen beter gekent als za-zen of zittende meditatie.
De kalmte of ontspanningsmeditatie gebruikt één basisobject en sluit de rest buiten. Bij inzichts en bewustwordingsmeditatie uit ontspanning zich als een accepterend en in harmonie gewaar zijn van wat zich ook maar in of aan ons voordoet en dus niet als tijdelijke gemoedstoestand (realiseren van bewustwording en inzicht).
Ontspanningsoefening
In weze heb je twee vormen van meditatie:
1. De kalmte of ontspanningsmeditatie gebruikt één basisobject en sluit de rest buiten.
2. Bij inzichts en bewustwordingsmeditatie uit ontspanning zich als een accepterend en in harmonie gewaar zijn van wat zich ook maar in of aan ons voordoet en dus niet als tijdelijke gemoedstoestand (realiseren van bewustwording en inzicht).
De eerste malen dat je mediteert, heb je ontspanning als doel. Het is niet zo eenvoudig om je als westerling gedurende 5 minuten te ontspannen en je geest slechts te concentreren op één object. Dit object kan je ademhaling zijn. Je hartslag is ook veel gebruikt. Voor deze oefening ga je tellen van 1 tot 10. Telkens opnieuw.
Pas als je deze basis onder de knie hebt, bouw je verder uit.
Een basisvraag bij zen-meditatie is: wie ben ik? Of hoe wordt ik één met de omgeving.
Meestal mediteer je voor ontbijt, voor avondmaal of voor te gaan slapen.
Begin met opwarmingsoefeningen:
1. op grond met je gestrekte benen, naar voor buigen, neus tegen knieën, en uitademen voor nog diepere buiging
2. op grond zitten, je benen naar binnen halen en je voetzolen tegen elkaar, rustig in en uit ademen
3. grond zitten en je benen open, links en rechts neus naar been brengen, uitademen
4. lies losmaken door je been naar je neus te brengen
5. enkels losmaken
Je kan verschilllende beenhoudingen aanhouden om te mediteren. Ik geef er je enkele om uit te kiezen:
1. Seisa-houding: op je knieën zitten, rechte rug en handen in rust tegen elkaar op onderbuik
2. Burmaanse zit: kleermakerszit met je beide voeten op de andere dij
3. Halve lotus houding: kleermakerszit met één van je voeten op het andere dijbeen
4. hele lotus houding: kleermakerszit met rechte rug en handen op je onderbuik (vormen een o)
De rest van je lichaam hou je als volgt:
1. je bekken iets naar voor gekanteld (spontane ontspanning in onderrug), rug zo lang mogelijk maken en hoofd rechtop. Oor, schouders en heup in elkaars verlengde
2. je handen tegen buik met handpalmen naar boven gericht, duimen tegen elkaar en vingers ene hand op vingers andere hand (handen vormen en ovaal)
3. je geeft juiste spanning aan je duimen: open vorm is te ontspannen, te gespannen is ui- vorm. Je dient er een vlinder gevangen mee te houden zonder hem te kwetsen.
4. je ademhaling volgen door elke uitademing te tellen. Cyclus van 10 tot tijd voorbij is. Iets dieper ademen dan we gewend zijn (vanuit de buik)
5. je mond gesloten en ademen door de neus
6. je ogen open en blik op 1.5 meter voor ons naar de grond (hoek = 45°). Al sluit ik mijn ogen liever.
De eerste malen dat je mediteert, is het mogelijk dat je een aantal hobbels op de weg tegenkomt:
1. concentratie, alleen bezig zijn met tellen, niet met 2 zaken tegelijk. Ademhaling!!!
2. pijn: knieën en slapende benen. Geen aandacht hieraan besteden. Rug en nek pijn heeft te maken met de gespannen houding die we aannemen, rug strekken en door spanning heen breken
3. uithoudingsvermogen: 5 minuten in het begin is al heel moeilijk maar nooit aan de drang toegeven om weg te lopen (drang neemt alleen toe bij de volgende keren oefenen). Doen wat we voorgenomen hebben maar realistisch blijven
4. tranen: waarschijnlijk oververmoeidheid, regelmatig mediteren helpt
5. slikken: verdwijnt na verloop van tijd
6. bijzondere verschijnselen: mooie kleuren op vloer, spinnen en beesten, gevoel te schommelen en geen lichaam meer, horen van geluiden (Makyo: gewaarwordingen uit diepere lagen van ons bewustzijn - geen betekenis)
Deze oefening ga je drie maal per dag herhalen tijdens deze cursus. Op dag drie, tijdens je rustdag kan je misschien iets verder gaan met de oefening en trachten samantha te bereiken. Meestal duurt het een aantal levens om deze toestand te bereiken, zeggen Boeddhisten! Maar misschien ben jij wel één van die honderd apen die gezegend zijn en het nu in dit leven doen. Het zou spijtig zijn mocht je dat missen!
Rust en stilte
AatjeManon