Begaafde kinderen en falen in hun verdere studies


Alice Miller is psychoanalyticus. Zij heeft meer dan 20 jaar praktijkervaring achter de rug. In 1986 gaat ze zich focussen op kinderen en jongvolwassenen. Het eerste boek ‘Drama van het begaafde kind’ dat ze schreef, is sterk autobiografisch. Misschien is dit de reden dat het een bestseller werd. 

De vlijmscherpe analyse van het innerlijke verwerkingsproces van jongeren beschrijft ze met een chirurgische precisie. Dit meesterwerk geeft je een inzicht in waar het verkeerd gaat met het zelfbeeld van een jongere tijdens de opvoeding. Als je tijdens het lezen van het boek overvallen wordt door een storm van emoties is dit niet ongewoon. Je zal veel van deze situaties herkennen.

In de jaren ‘60 ging je naar de school tot je 18 was. Daarna ging je werken. Instaan voor je eigen kost. 'Je boterham verdienen', zei onze opa. Vandaag is het niet anders. Vele jongeren gaan nog steeds werken na de middelbare studies. Sommigen kiezen een ander pad. Zij gaan verder studeren, zoals dat heet. Jij bent één van die laatste groep jongeren. 

Daarom vertel ik je graag volgend verhaal. Misschien voel je je niet direct aangesproken. Dat kan geen kwaad. Of misschien herken je wel iets. Je ziet maar wat het met je doet. 


Verder studeren heeft een dubbele bodem. Het is een tweesnijdend mes. Enerzijds verkrijg je een zekere mate van vrijheid, anderzijds blijf je wellicht financieel afhankelijk van je ouders. Zij blijven de touwtjes in handen houden. Je bent als het ware een poppetje in hun poppenkast. 

Als opgroeiende adolescent word je verteld dat jij speciaal bent. Je hebt verstand. Je bent niet zoals je neefjes of nichtjes. Nee, die zijn nu gaan werken. Jij hebt het verstand en de verantwoordelijkheid om met je gave iets te doen. Je ouders hebben onbewust al uitgemaakt dat je gaat verder studeren en voor een diploma gaat. Dan pas ben je iets waard in deze maatschappij. Dat stukje papier kan men je nooit meer afnemen. Het is de garantie dat je slaagt in het leven. 

Degedachte speciaal te zijn, maakt je sterk. Dit is nu net het struikelblok. Je bent sterk voor anderen maar stelt de zoektocht naar je identiteit uit. Het zijn je ouders die bepalen welke richting je uitgaat. Sterker nog, doordat je geen inkomsten verwerft, blijf je financieel afhankelijk van je ouders. 

Dit wil zeggen dat je hoort te luisteren, dat het onmogelijk wordt om je eigen richting uit te gaan. Telkens je denkt dat het gras aan de andere kant groener is, wordt je teruggefloten door je ouders. Je ondergaat hun macht in dwingeland. De monarch heet papa of mama en jij bent hun trouwe en slaafse dienaar.

Al jaren claimen je ouders te weten wat het beste voor je is en ze hebben het je ook telkens gezegd: 'jij gaat het waarmaken, je gaat studeren, verspil je tijd niet met die kinderlijke spelletjes waar die andere snotters mee bezig zijn,...' . 

Op je 18e is het aan jou om te kiezen. Alleen je identiteit is geïndoctrineerd. Het heeft een duw gekregen en staat als het ware een stuk buiten de piramide van Dilts. Vanuit deze scheefgetrokken situatie kies jij om verder te studeren. De richting die je uitgaat, is gekozen vanuit deze incongruente situatie. Wat denk je dat er gebeurd?

Dit is het 'drama van het begaafde kind'. Je gift verstandig te zijn is ver'gift'igd. Karakteristiek aan deze gift is een uitgestelde zelfstandigheid, een verwevenheid tussen emotionele problemen en studeerproblemen, een sterk karakter en een grote begaafdheid. Het geeft je specifieke problemen.

Even recapituleren: Als kind ben je onderworpen aan de macht van je ouders. Op de leeftijd van 18 ga je werken en verwerf je zelfstandigheid. Op dat ogenblik kan je op zoek gaan naar je eigen identiteit en je verder ontwikkelen. Door verder te studeren (18 - 25 jaar) verleng je de macht van je ouders en stel je de zoektocht naar jezelf uit. Dit brengt specifieke problemen en bijverschijnselen met zich mee. Tot jaren na je studies kunnen deze blijven doorwegen.